آشنائی با افلاکیان خاک نشین
شرح حال مختصر جمعی از بندگان صالح خدا
برگرفته از کتاب افلاکیان خاک نشین – از جمله آثار مؤسّسه فرهنگی مطالعاتی شمس الشموس
… هر جا که بندگان صالح خدا ذکر ویادی شود ، خیرات و برکات آنجا نازل می شود ، بندگانی که چند صباحی در این دنیای خاکی زیستند و ارجمند الهی هستند که در صدف بی نام و نشانی خود، دل به عشق بازی با محبوب خویش خوش داشته اند و در وصفشان راست آمده که : «أولیائی تَحتَ قَبائی لا یَعرِفُهُم غَیری»
چه بسیار از این دُرهای ثمین که در حیاتشان نیز ناشناخته ماندند . « … فِی الأرضُ مَجهُولُون وَ فِی السَّمَاءِ مَعرُوفُون» و تنها محبوبشان آن ها را می شناخت . تصویر و شرح زندگانی شان در افلاک ثبت است و مباد که گذر این زمان زودگذر گرد نسیان و فراموشی بر خاطر ما وامداران وجود ذی وجودشان بنشاند! اینان گروهی هستند که سودای دیدار معشوق قرار از دلشان ربود و در پی بشارت عظیم «فَمَن کانَ یَرجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلیَعمَل عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشرِک بِعِبادَةِ رَبِّهِ أحَدا » هوایی عظیم در سینه ، نهفته دارند و جان بر سر این کار گذاشتن بر ایشان بسی سهل و شیرین است.
عظمت و هیبت حضرت عشق چنان در دیدگانشان نشسته که تشخصی برای خود قائل نیستند و مواره به پیروی از آن عشق الهی از خداوند خواسته اند :
«اَللّهُمَّ اجعَلنی أخشاکَ کَأنّی أراک»
« بارالها، خشیت در برابر خود را چنان بر من مستولی گردان که گویی تو را می بینم!»
اینان به امام خویش امیرالمؤمنین علی علیه السّلام اقتدا کردند که فرمود :
« یَا دُنیَا یَا دُنیَا ، … غُرِّی غَیرِی لا حاجَة لِی فِیکِ قَد طَلَّقتُکِ ثَلاثاً لا رَجعَة فِیهَا»
« ای دنیا ! جز مرا بفریب، مرا به تو نیازی است؟ من تو را سه بار طلاق گفته ام و بازگشتی در آن نیست .»
زبان حال و قال اینان چیست جز اینکه :
گدای کوی تو از هشت خلد مستغنی است اسیر عشق تو از هر دو عالم آزاد است
همواره این هشدار پروردگار مهربان در گوش جانشان زمزمه می شد : « ألم أعهَد إلَیکُم یا بَنی آدَمَ أن تَعبُدُوا الشَّیطانَ إنَّهُ لَکُم عَدُوٌّ مُبینٌ » حضرت امام صادق علیه السّلام فرمود :
« احذَرُوا أهوَاءَکُم کَمَا تَحذَرُونَ أعدَاءَکُم فَلَیسَ شَیءٌ أعدَی لِلرِّجَالِ مِن اتِّبَاعِ أهوَائِهِم وَ حَصَائِدِ ألسِنَتِهِم »
« از هواهای خود بترسید چنان که از دشمنانتان بیم دارید . پس برای مردم چیزی دشمن تر از پیروی هواها و حاصل زبان هایشان نیست.»
و آن ها از دام نفس چنان می گریختند که از شیر درنده . نفس خود را بدانچه برخلاف میل آن بود ادب می کردند و در برابر سرکشی های آن خویشتن دار بودند .
به عظمت و بزرگواری این مردان مرد و به قدم صدقشان بنگر تا ترس ها و تردیدها از وجودت رخت بربندد و نور امید در دلت افروخته و گام هایت استوار شود ، زندگی شان را مرور کن تا به تو نشان دهند که برای یک رهرو تنها و تنها آنچه مهم است رفتن است و رفتن! گذر دائمی از هر آنچه «نیستی» است تا رسیدن به آن «هستیِ» محض و بقای دائم، آن بساطت بی پایان، آن وادی ایمن عشق و تا شنیدن ندای : « إنَّکَ بِالوادِ المُقَدَّسِ طُویً» .
نگاه کردن به چهره همیشه زنده این ستون های استوار زمین، فاصله ها را تا خدا گوشزد می کند و ورق زدن صفحات حیاتشان عزم و همت حرکت می دهد .
«وَ لا تَیأسُوا مِن رَوحِ الله» روح و ریحان الهی را در وجود خود دریاب، ما که با نگاه کردن به تصاویر و فرازهای زندگی اینان حسرت وجودمان را می گیرد ، نفس در سینه مان تنگ می شود و دلمان هوای پرواز می کند، از اصل خویش دور افتاده ایم و روزی در روزگار وصل نفس خواهیم کشید .
چند نکته :
ذکر چند نکته درباره این مجموعه لازم است :
1- نام این بزرگ افلاکیان همواره بر تارک آسمان علم و معرفت می درخشد . اینان که خود از قید نام و شهرت این جهانی رسته اند چه التفات به ذکر چند کلمه در پیش و پس نامشان دارند؟! همه این ستارگاه اولیای خدا هستند و بالاترین لقب برایشان «بنده» خداست. از آنجا که برخی شخصیت ها به القاب مختلفی شهرت داشته اند و به منظور پرهیز از نسبت دادن و یا تأیید لقبی و یا اینکه از باب دادن یک لقب ، لقب دیگری تکذیب نشود، از ذکر عناوین خودداری شده است .
2- در ذکر تاریخ ولادت و وفات، بنا بر تاریخ قمری بوده است و گاهی برای ولادت یا وفات یک شخصیت دو تاریخ متفاوت وجود داشته که در این صورت با عبارت « به نقل دیگر» در ذیل هر صفحه درج شده است .
3- بدیهی است آوردن نام همه استادان و شاگردان هر شخصیّت در این مختصر امکان پذیر نبوده است و از طرفی اسامی بعضی از آنها به دلیل عدم دسترسی به منابع معتبرتر به قطعیّت نرسیده بود لذا به ذکر نام چند تن از آن ها بسنده و در برخی موارد به دلیل یاد شده از ذکر نام آنان خودداری شده است .
4- ذکر تألیفات این بزرگان تنها از باب تیمن بوده است و نه معرفی آثار لذا در این مورد نیز به آوردن چند اثر اکتفا شده است .
5- برخی نکات و مطالبی که در شرح زندگانی تعدادی از شخصیت ها آمده است به صورت شفاهی نقل شده و منبع مکتوبی برای آن ها موجود نبوده است امّا تا صحّت و سقم مطلبی مسجل نشده از آن استفاده نشده است .
6- علاقمندان برای اطّلاع بیشتر و کامل مراتب مندرج می توانند به کتاب افلاکیان خاک نشین مراجعه نمایند .
7- * اسامی شریف این بزرگان به ترتیب حروف الفباء آمده است .
|
افلاکیان خاک نشین
نويسنده: 
